Alles bestaat uit systemen

Systemen zijn overal aanwezig. Alles bestaat uit systemen en onderdelen van systemen (de subsystemen). Alle systemen zijn op hun beurt een onderdeel van meerdere, hogerliggende systemen.

Zelfs je eigen lichaam is een systeem. In je lichaam zitten organen die ervoor zorgen dat het lichaam optimaal functioneert. Die organen zijn de subsystemen van jouw lichaam. Jouw lichaam maakt dan weer deel uit van een ecosysteem, dat ervoor zorgt dat het kan overleven omdat de hulpbronnen voor jouw systeem zich in het ecosysteem bevinden; voedsel, zuurstof, water, onderdak, enz.
 
Een systeem heeft altijd een input en output. Er komt informatie in, deze wordt verwerkt en de verwerkte informatie kan (later) teruggegeven worden. Alle levende cellen zijn systemen, maar ook informatiesystemen, sociale systemen en ecosystemen zijn in staat om input te verwerken tot output.

Een andere eigenschap van een systeem is dat wanneer een (deel van een) subsysteem uit een systeem verwijderd wordt, de functionaliteit vermindert of zelfs verdwijnt. Daarenboven functioneert een systeem door een wisselwerking van subtiele, intrinsieke relaties binnen het systeem. Dat is zeker het geval voor:

• sociaal georganiseerde ecosystemen: groepen mensen, teams, organisaties, ondernemingen, markten, maatschappij …
• transactionele systemen: communicatie, financiën, marketing, sales, management …

 
Kennis en inzicht van systemen, hun subsystemen en dynamica zijn essentieel wanneer je er optimaal gebruik van wil maken. Omdat hun voortdurende wisselwerking complex is, zoekt men vaak het advies van een systeemexpert. Hij of zij heeft immers diepgaande kennis en inzicht van deze systemen en documenteert deze. Hun autoriteit biedt unieke toegevoegde waarde.

In mijn vorige artikels heb ik dit uitvoerig benadrukt. In de volgende artikels leg ik uit hoe je dat voor jezelf kan verwezenlijken. Dat traject begint met het leren documenteren van de systemen in jouw vakgebied.

Hoe kun je systemen leren zien?Leren systeemdenken is leren systemen ontdekken, duiden en op systemische interacties te anticiperen. In Vlaanderen kun je systeemdenken leren bij de ubeon.